Wat zijn uw rechten en plichten en die van de psycholoog?

De vrijgevestigde psycholoog is verplicht zich te houden aan bepaalde regels. Hiervoor is een beroepscode opgesteld:

• Beroepscode voor psychologen: deze geldt voor eerstelijns/gz-psychologen en klinisch (neuro)psychologen.

Verder geldt een aantal wetten waarin de rechten en plichten van zorgaanbieders en patiënten zijn vastgelegd:

• de Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (BIG)
• de Wet op de Geneeskundige BehandelingsOvereenkomst (WGBO)
• Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG)
• de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz)
• de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg).
  

De belangrijkste punten uit deze wetten worden hierna toegelicht.

Wat mag wel en wat mag niet in de behandelrelatie?

De psycholoog is verplicht haar werk zorgvuldig te doen en u met respect te behandelen; zij mag geen misbruik maken van haar positie. Het contact en de relatie tussen de psycholoog en haar patiënt is strikt beroepsmatig. De behandelaar mag bijvoorbeeld geen cadeaus aannemen die een klein bedrag te boven gaan. Ook intimiteiten zijn niet toegestaan; seksueel contact tussen behandelaar en patiënt is verboden. Tijdens de behandeling mag de psycholoog geen overeenkomst met u sluiten waarvan zij voordeel zou kunnen hebben.

Hoe worden uw persoonsgegevens beschermd?

De psycholoog moet zorgen dat uw persoonsgegevens veilig zijn opgeslagen, zowel digitaal als op papier. Die eis komt voort uit de nieuwe Europese privacywet, de AVG. Uw behandelaar moet in een privacystatement aangeven hoe zij de beveiliging van uw persoonsgegevens heeft geregeld. U kunt daarnaar vragen als u in behandeling gaat. 

Heeft de psycholoog een beroepsgeheim?

Voor uw psycholoog geldt een beroepsgeheim: zij moet uw gegevens geheimhouden. Alleen als u daar expliciet toestemming voor geeft, mag zij gegevens over u aan bijvoorbeeld het UWV of Arbodienst geven. Alleen in noodsituaties mag uw psycholoog haar geheimhoudingsplicht doorbreken, bijvoorbeeld als uzelf of andere mensen in gevaar zouden komen. Uw behandelaar mag met collega’s over uw behandeling overleggen. Overigens hebben die collega’s ook een geheimhoudingsplicht. Uw behandelaar heeft uw toestemming wél nodig voor het geven van informatie aan uw huisarts. De zorgverzekeraar moet controleren of uw behandeling correct is gedeclareerd. Bij hoge uitzondering en alleen als daar aanleiding voor is, mag uw zorgverzekeraar in uw dossier kijken.

Wie mag er in uw dossier kijken?

De psycholoog bewaart uw gegevens in een dossier. In het dossier zitten de verwijzing van de huisarts, de indicatiestelling, het behandelplan, brieven van u en over u en een beschrijving van de voortgang van de behandeling. Uw dossier is strikt vertrouwelijk. Uw behandelaar moet uw dossier en uw gegevens op zo’n manier bewaren dat niemand erin kan kijken. Uw persoonlijke levenssfeer moet beschermd zijn. Zelf mag u uw dossier inzien en om een kopie vragen. Soms zijn er met uw toestemming anderen bij uw behandeling betrokken. Als er in uw dossier informatie zit die anderen vertrouwelijk hebben gegeven, dan mag u deze informatie niet inzien. U mag wel iets aan uw dossier toevoegen, maar er niets uithalen. Zo mag u bijvoorbeeld op- of aanmerkingen over de behandeling toevoegen, of kritiek over de manier waarop uw situatie is verwoord. U mag uw dossier ook laten vernietigen. Hier moet u schriftelijk om vragen. De administratie over uw behandeling mag niet worden vernietigd, omdat controle door de zorgverzekeraar mogelijk moet blijven.

Mag de zorgverzekeraar de diagnose weten?

Om de zorg vergoed te krijgen, stuurt uw psycholoog een declaratie naar uw zorgverzekeraar. Op de factuur in de generalistische basis-ggz staat de diagnose niet vermeld. Valt uw behandeling onder de gespecialiseerde ggz, dan staat op deze declaratie de behandeldiagnose vermeld. Als u er bezwaar tegen hebt dat uw zorgverzekeraar uw behandeldiagnose op de declaratie ziet staan, dan kunt u daartegen bezwaar maken bij uw behandelaar. Dit heet de opt-outregeling. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) heeft hiervoor de privacyverklaring ontwikkeld die u kunt invullen.